Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) dưới sự hướng dẫn của siêu âm

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ được xem là một hình thức của chọc sinh thiết với mục đích làm xét nghiệm tế bào ung thư có tồn tại. Đây được xem là phương pháp lấy tế bào và chẩn đoán chính xác nhất với các loại khối u gây bệnh như u tuyến giáp, bướu cổ, hạch bẹn, nách,... Vậy chọc hút tế bào bằng kim nhỏ dưới sự hướng dẫn của siêu âm được tiến hành như thế nào? Nó có vai trò như thế nào trong việc chẩn đoán và tầm soát ung thư?

1. Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm là gì?

Chọc hút tế bào bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm là dùng kim nhỏ chọc nhẹ nhàng vào khối u hoặc hạch dưới định vị của siêu âm, lấy ra một ít tế bào, quan sát dưới kính hiển vi để xác định nó là mô viêm, u lành hay u ác... Từ đó Bác sĩ có hướng điều trị thích hợp. Phương pháp này được thực hiện tại phòng siêu âm, đơn giản, nhanh chóng, an toàn và chính xác cao.

Chọc bướu giáp

Đầu kim (mũi tên trắng) đi vào bướu dưới siêu âm

2. Những khối u hoặc hạch của bộ phận nào làm chọc hút được?

• Nhân ở tuyến giáp (Bướu cổ)
• U tuyến dưới hàm, u tuyến mang tai
• Nang ở cổ
• Hạch cổ
• Hạch nách
• Hạch bẹn
• U vú
• Bất kỳ khối u nào nằm nông ở bề mặt da, sờ thấy được

3. Bạn cần chuẩn bị gì trước khi làm chọc hút?

Bạn không cần chuẩn bị gì, ăn uống bình thường. Thủ thuật này chỉ mất khoảng 5 – 10 phút giống lấy máu ở tay làm xét nghiệm.

4. Cách làm như thế nào?

• Bác sĩ sẽ giải thích cách làm và hướng dẫn bạn cách phối hợp.
• Tuỳ theo tổn thương cần chọc hút nằm ở bộ phận nào của cơ thể, bạn nằm tư thế đúng và thoải mái nhất theo chỉ dẫn của Bác sĩ.
• Sát trùng vị trí cần chọc.
• Dùng kim nhỏ (thậm chí nhỏ hơn kim rút máu tĩnh mạch ở tay), đâm xuyên qua da vào khối u hoặc hạch, hút lấy 1 ít tế bào đủ làm xét nghiệm, phết lên lame, gửi Bác sĩ Giải phẫu bệnh đọc. Quá trình từ lúc đâm kim vào đến khi rút kim ra chỉ mất khoảng vài giây đến 2 phút.
• Bạn sẽ thấy hơi đau hoặc tức nhẹ vị trí chọc kim. 
• Thực hiện xong, Bác sĩ sẽ băng ép lại cho bạn.

5. Phản ứng thường gặp sau khi chọc

• Bạn sẽ thấy đau nhẹ tại vùng chọc 1 đến 2 ngày sau, bạn có thể uống paracetamol để giảm đau.
• Đôi khi bạn bị sưng và bầm tím do quá trình chảy máu và tự hấp thụ máu dưới da. Bạn không nên lo lắng với hiện tượng trên, sẽ tự hết sau vài ngày.

6. Kết quả

Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ quan sát mẫu lame chọc dưới kính hiển vi để đưa ra chẩn đoán. Bạn nhận kết quả trong vòng vài ngày.

Trong 7 tháng qua, Bệnh viện Tâm Trí Đồng Tháp đã có hơn 100 ca chọc hút được thực hiện. Trong đó có gần 20 ca ung thư đã được chẩn đoán kịp thời ở giai đoạn sớm, từ đó việc điều trị đạt hiệu quả hơn, kéo dài thời gian sống và chất lượng sống cho bệnh nhân.

Khi bạn có bất kỳ khối U nào trên cơ thể, hãy đến BV Tâm Trí Đồng Tháp để được Bs tư vấn làm xét nghiệm chọc hút và lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất cho bạn.

Bác sĩ Võ Thị Ngọc Phượng

Bác sĩ Khoa Chẩn đoán hình ảnh BVĐK Tâm Trí Đồng Tháp