Ngày nay có nhiều sự ra đời của nhiều loại thuốc kháng viêm, ức chế miễn dịch có nhắm chính xác thì corticosteroid vẫn giữ cho mình một vị trí quan trọng nền tảng điều trị một số bệnh liên quan đến miễn dịch ở trẻ em, đặc biệt là điều trị cấp tính. Những trường hợp dùng lâu dài cần được xem xét đến nguy cơ nguồn gốc tác dụng phụ và xuống thang (nếu cần).
Nguyên tắc sử dụng corticosteroid ở trẻ em
- Liều thấp nhất có hoạt tính dùng trong thời gian ngắn nhất có thể, dùng vào buổi sáng (1)
- Dùng bất kì khi nào thấy phù hợp các dạng thuốc: kem bôi, tiêm trong khớp, phun khí dung, nhỏ mắt hay thuốc đạn so với việc dùng đường toàn thân GC (1)
- Buồng đệm có kích thước lớn nên được dùng cho trẻ <15 tuổi nhưng chúng cũng áp dụng tốt đối với trẻ lớn hơn và người lớn, nhất là khi dùng liều cao (1)
1. KHÁNG VIÊM VÀ CHỐNG THẢI GHÉP
|
Bệnh/Tình trạng
|
Điều trị với corticosteroid
|
|
Kháng viêm, giải mẫn cảm
|
Betamethason (tĩnh mạch châm/tiêm truyền tĩnh mạch):
– 1-11 tháng tuổi: Khởi đầu 1mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy theo đáp ứng (1)
– 1-5 tuổi: Khởi đầu 2mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy đáp ứng (1)
– 6-11 tuổi: Khởi đầu 4mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy theo đáp ứng (1)
– 12-17 tuổi: 4-20mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy đáp ứng (1)
|
|
Dexamethason (uống): 10-100 µg/kg/ngày chia làm 1-2 liều, 300 µg/kg/ngày trong trường hợp khẩn cấp (1)
Tiêm bắp/Tĩnh mạch chậm/Tiêm truyền tĩnh mạch:
– 1 tháng-11 tuổi: 83-333 µg/kg/ngày chia làm 1-2 liều, tối đa 20mg/ngày (1)
– 12-17 tuổi: Khởi đầu 0.4-20mg/ngày (1)
|
|
Quá mẫn cấp tính/Phù mạch: Hydrocortison (tiêm bắp/tiêm tĩnh mạch)
– 1-5 tháng tuổi: 25mg x 3 lần/ngày (1) – 6 tháng-5 tuổi: 50mg x 3 lần/ngày (1)
– 6-11 tuổi: 100mg x 3 lần/ngày (1) – 12-17 tuổi: 200mg x 3 lần/ngày (1)
|
|
Methylprednisolon (uống/tĩnh mạch châm/tiêm truyền tĩnh mạch): 0.5-1.7mg/kg/ngày chia làm 2-4 liều (1)
|
|
Deflazacort (uống):
– 1 tháng-11 tuổi: 0.25-1.5mg/kg/ngày hoặc dùng cách ngày, có thể lên đến 2.4mg/kg/ngày (tối đa 120mg/ngày) trong trường hợp khẩn cấp (1)
– 12-17 tuổi: 3-18mg/ngày hoặc dùng cách ngày, có thể lên đến 2.4mg/kg/ngày (tối đa 120mg/ngày) trong trường hợp khẩn cấp (1)
|
|
Chống thải ghép
|
Methylprednisolon (tiêm tĩnh mạch): 10-20mg/kg/ngày trong 3 ngày, HOẶC 400-600mg/m2 da/ngày (tối đa 1g/liều) trong 3 ngày (1)
|
2. RỐI LOẠN CHỨC NĂNG HÔ HẤP
|
Bệnh/Tình trạng
|
Điều trị với corticosteroid
|
|
Rối loạn chức năng hô hấp
|
Hen suyễn
|
Cấp tính vừa-nặng: Prednisolon (đường uống)
– 1 tháng-11 tuổi: 1-2mg/kg/ngày (tối đa 40mg/liều) trong 3 ngày, điều trị lâu hơn nếu cần thiết (1)
– 12-17 tuổi: 40-50mg/ngày trong tối thiểu 5 ngày (1)
|
|
Cấp tính ở trẻ 1-14 tuổi: 2 liều Dexamethason (0.6mg/kg/liều) so với 5 ngày trị liệu với Prednisolon/Prednison (1.5mg/kg ngày đầu, những ngày còn lại 1mg/kg) khác biệt không có ý nghĩa (3)
|
|
Phối hợp Corti toàn thân và xông hít, hạ nhu cầu sử dụng thuốc khác, hạ thời gian nằm viện và nhu cầu đặt nội khí quản (3)
|
|
Xơ nang
|
Prednisolon 1-2mg/kg/ngày dùng cách ngày giảm tiến triển xấu của bệnh phổi, nhưng không nên điều trị lâu dài (3)
|
|
Ngoại trừ điều trị với viêm phổi dị ứng do Aspergillosis, corticosteroid toàn thân không khuyến cáo được dùng cho trẻ 3-6 tuổi do lợi ích ít hơn nguy cơ (3)
|
|
Corti xông hít không đem lại lợi ích rõ ràng
|
|
Viêm thanh khí phế quản
|
Dexamethason
Vừa: 150 µg/kg liều duy nhất (1) Nặng/Có nguy cơ biến chứng: 150 µg/kg uống 1 liều trước khi nhập viện. Sau 12 giờ, uống/tiêm tĩnh mạch 150 µg/kg HOẶC Prednisolon (uống) 1-2mg/kg (1)
|
3. RỐI LOẠN NỘI TIẾT
|
Bệnh/Tình trạng
|
Điều trị với corticosteroid
|
|
Rối loạn
nội tiết
|
Tăng sản thượng thận bẩm sinh
|
Betamethason (tĩnh mạch châm/tiêm truyền tĩnh mạch):
– 1-11 tháng tuổi: Khởi đầu 1mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy theo đáp ứng (1)
– 1-5 tuổi: Khởi đầu 2mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy đáp ứng (1)
– 6-11 tuổi: Khởi đầu 4mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy theo đáp ứng (1)
– 12-17 tuổi: 4-20mg, lặp lại tối đa 4 lần trong 24 giờ, tùy đáp ứng (1)
|
|
Hydrocortison (uống) dạng phóng thích tức thời: 9-15mg/m2da chia làm 3 liều (1)
|
|
Suy thượng thận
|
Dexamethason (uống/tĩnh mạch chậm): 250-500 µg/m2 da mỗi 12 giờ(1)
|
|
Hydrocortison
Cấp tính:
– Với trẻ <1 tuổi: khởi đầu 10mg tĩnh mạch chậm, sau đó tiêm truyền liên tục 100mg/m2da/ngày. Sau đó tiêm truyền tĩnh mạch 100mg/m2da/ngày chia làm nhiều liều để dùng mỗi 6-8 giờ; khi đáp ứng ổn định, giảm liều trong 4-5 ngày rồi chuyển qua duy trì bằng đường uống (1)
– Với trẻ 1 tháng-11 tuổi: khởi đầu 2-4mg/kg, sau đó 2-4mg/kg mỗi 6 giờ, khi đáp ứng ổn định, giảm liều trong 4-5 ngày rồi chuyển qua duy trì bằng đường uống (1)
– Với trẻ 12-17 tuổi: 100mg mỗi 6-8 giờ (1)
Mạn tính: uống 8-10mg/m2da/ngày chia làm 3 liều, liều lớn dùng buổi sáng, liều nhỏ hơn dùng buổi chiều (1)
|
|
Uống: dành cho trẻ 12-17 tuổi (2-2.5mg/m2da/ngày) chia làm 1-2 liều (1)
|
| |
4. RỐI LOẠN TIẾT NIỆU
|
Bệnh/Tình trạng
|
Điều trị với corticosteroid
|
|
Rối loạn tiết niệu
|
Hội chứng thận hư
|
Prednisolon (uống): khởi đầu 60mg/m2 da/ngày trong 1-2 tháng tới khi không còn protein niệu, sau đó giảm còn 40mg/m2da/ngày dùng cách ngày trong , sau đó 1-2 tháng xuống thang. Liều tối đa 80mg/ngày (1)
|
|
Deflazacort (uống): khởi đầu 1.5mg/kg/ngày (tối đa 120mg/liều), sau đó giảm dần đến liều thấp nhất có hoạt tính (1)
|
|
Ngừa tái phát: Prednisolon (uống) 0.5-1mg/kg/ngày hoặc dùng cách ngày trong 3-6 tháng (3)
|
Vietnamese
English
All for your health
