Sỏi thận và niệu quản, nguy hiểm khó lường, làm sao để nhận biết và điều trị như thế nào?

Siêu âm chẩn đoán sỏi niệu quản tại BV Tâm Trí Đồng Tháp

Tại Bệnh viện Tâm Trí Đồng Tháp, có đầy đủ các phương pháp chẩn đoán và điều trị nội, ngoại khoa như tán sỏi, phẫu thuật nội soi lấy sỏi… đáp ứng mọi nhu cầu điều trị của khách hàng.

Để chẩn đoán sỏi thận và tiết niệu, Bác sĩ sẽ chẩn đoán lâm sàng dựa theo đặc điểm cơn đau của người bệnh như đau vùng hông lưng hay cơn đau quặn thận. Ngoài ra, một số phương pháp chẩn đoán thường được áp dụng tại Bệnh viện Tâm Trí Đồng Tháp như:

- Siêu âm: Đây là phương tiện ban đầu gợi ý chẩn đoán sỏi niệu quản với dấu hiệu thận ứ nước, niệu quản giãn. Kết quả siêu âm thường cho thấy sỏi niệu quản tại đoạn ⅓ trên và ⅓ dưới của niệu quản.

- X-quang hệ tiết niệu (KUB): Phương pháp này có thể phát hiện sỏi niệu quản trong khoảng 60 – 80% trường hợp, trừ những loại sỏi không cản quang như sỏi axit uric, sỏi cystine.

- Chụp cắt lớp (MSCT): Đây là phương pháp giúp xác định vị trí, kích thước và độ cản quang sỏi, mức độ tắc nghẽn với độ chính xác cao (lên tới 96%).

- Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm máu sẽ giúp bác sĩ xác định liệu có quá nhiều canxi hay axit uric trong máu của người bệnh hay không. Qua đó, bác sĩ có thể theo dõi chức năng thận, đánh giá tình trạng nhiễm trùng kèm theo, đồng thời kiểm tra những bệnh lý khác (nếu có).

- Xét nghiệm nước tiểu: Dùng để đánh giá có nhiễm khuẩn đường tiết niệu hay không. Ngoài ra, mẫu xét nghiệm nước tiểu trong khoảng 24 giờ gần nhất có thể cho thấy người bệnh có đang bài tiết quá nhiều khoáng chất hình thành sỏi hay quá ít chất ngăn tạo sỏi hay không. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện xét nghiệm này trong 2 ngày liên tiếp.

Sỏi niệu quản có phải là sỏi thận không?

Đúng, sỏi niệu quản là sỏi thận, hình thành trong thận, sau đó nó di chuyển xuống và bị mắc kẹt ở một trong các niệu quản của bạn.

Sỏi thận xuống niệu quản có thể bị mắc kẹt ở bất kì vị trí nào tại niệu quản

Triệu chứng của sỏi thận và niệu quản là gì?

Nếu bạn có sỏi niệu quản nhỏ, chúng có thể tự đi qua hệ thống tiết niệu mà không có bất kỳ triệu chứng nào.
Tuy nhiên, nếu sỏi có kích thước lớn nó sẽ chặn nước tiểu có thể gây ra các triệu chứng bao gồm:

-Cơn đau dữ dội đến rồi đi (không liên tục) ở sườn trên (ở lưng, dưới xương sườn dưới).
- Cơn đau lan rộng (tỏa) xuống vùng bụng dưới của bạn.
- Đau hoặc cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
- Buồn nôn.
- Nôn mửa.
- Nước tiểu có máu hoặc đổi màu (nâu, hồng hoặc đỏ).
- Nước tiểu đục.
- Thường xuyên muốn đi tiểu.
- Chỉ đi tiểu một lượng nhỏ.

Nguyên nhân gây sỏi thận và niệu quản là gì?

Sỏi được hình thành từ các loại tinh thể như sỏi acid uric, sỏi calci oxalate, sỏi struvite, sỏi cystine. Những tinh thể này tạo ra do thừa chất như acid uric, oxalate… hoặc do bệnh rối loạn chuyển hóa các chất calci, cystine…hoặc do nhiễm khuẩn tiết niệu dưới kéo dài.

Đối tượng mắc bệnh: người có tiền sử bệnh rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, có tiền sử sỏi thận; chế độ ăn uống: ít uống nước, ăn quá nhiều muối, nhiều đạm động vật; béo phì, bệnh gút, nhiễm trùng đường tiểu tái phát, cường tuyến cận giáp, uống một số loại thuốc kéo dài (thuốc lợi tiểu, corticoid, thuốc chống động kinh…).

Một viên sỏi có thể tồn tại trong niệu quản của tôi bao lâu?

Do cơ thể của mỗi người khác nhau nên khoảng thời gian để bạn đào thải sỏi niệu quản có thể khác với người khác bị sỏi niệu quản. Bạn cũng có thể không thể đi ra ngoài hoặc tiểu ra được sỏi.

Ở nhiều người, một viên sỏi nhỏ hơn 4 mm có thể trôi qua trong vòng một hoặc hai tuần.
Khi sỏi niệu quản đến bàng quang của bạn, nó thường trôi qua trong vòng vài ngày.

Điều trị sỏi thận và niệu quản như thế nào?

Việc loại bỏ sỏi niệu quản phụ thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi. Nó cũng phụ thuộc vào chất gì tạo nên sỏi. Kích thước và vị trí của viên sỏi sẽ giúp Bác sĩ biết rõ liệu bạn có thể vượt qua nó hay không.

Điều trị nội khoa: Sỏi niệu quản nhỏ (<1 cm) có đến 90% sỏi được tống ra ngoài theo đường tự nhiên, do vậy điều trị nội chủ yếu điều trị cơn đau quặn thận (giảm đau, co thắt), kháng sinh (sỏi nhiễm trùng), uống nhiều nước (2 – 3 lít/ngày), thuốc tan sỏi. Tuy nhiên, việc điều trị nội khoa hay ngoại khoa còn phụ thuộc vào hình dáng sỏi (sỏi sắc cạnh, thành phần hóa học sỏi rắn thì điều trị nội khó có kết quả), với những trường hợp điều trị nội khoa 2 tuần không đỡ nên chuyển sang phương pháp phẫu thuật.

Nếu bạn có sỏi niệu quản lớn hơn hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu, bác sĩ tiết niệu có thể đề nghị những điều sau:

Điều trị ngoại khoa:

- Nếu sỏi nhỏ, chưa biến chứng: có thể điều trị thuốc giảm đau, giãn cơ trơn để viên sỏi có khả năng tự rơi xuống ra ngoài.

- Nếu sỏi lớn, cần phẫu thuật tán sỏi. Tùy vị trí, đặc điểm viên sỏi ở thận hay các đoạn niệu quản mà sẽ có phương pháp phẫu thuật riêng.

- Nếu bệnh nhân có biến chứng nhiễm khuẩn huyết, ứ mủ thận, sốc nhiễm khuẩn: cần dùng kháng sinh sớm, hồi sức cấp cứu nội khoa để ổn định tình trạng, dẫn lưu mủ bể thận tạm thời. Nhiều thủ thuật nội khoa có thể cần can thiệp như thở máy, lọc máu, đặt ống thông.

Làm thế nào tôi có thể ngăn ngừa sỏi thận và niệu quản?

Có nhiều cách phòng ngừa sỏi niệu quản:

- Uống nhiều nước. Nên uống ít nhất 2 lít đến 3 lít nước mỗi ngày. Nước là tốt nhất, nhưng các chất lỏng khác như nước chanh hoặc nước cam cũng là những lựa chọn tốt.

- Hạn chế lượng protein động vật trong chế độ ăn uống của bạn. Protein động vật – bao gồm thịt, trứng và cá – làm tăng lượng axit uric trong cơ thể bạn. Đậu lăng, đậu xanh, mì căn và đậu phụ là những nguồn protein tốt sẽ không làm tăng lượng axit uric trong cơ thể bạn.

- Hạn chế lượng natri (muối) trong chế độ ăn uống của bạn. Tiêu thụ ít hơn 1.500 miligam muối mỗi ngày sẽ giúp giảm nguy cơ phát triển sỏi niệu quản. Bạn có thể thay thế muối trong chế độ ăn uống của mình bằng các chất thay thế muối, thảo mộc, gia vị, nước chanh hoặc giấm có hương vị.

- Hạn chế lượng oxalate (axit oxalic) trong chế độ ăn uống của bạn. Oxalate là một chất dinh dưỡng có trong rau bina, hạnh nhân, hạt điều và khoai tây. Thực phẩm và đồ uống có nhiều canxi có thể giúp ngăn ngừa oxalate.

Để biết thêm thông tin về những vấn đề sức khỏe khác, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM TRÍ ĐỒNG THÁP
Địa chỉ: Số 700, đường 30/4, xã Mỹ Tân,TP.Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp
Phone: (0277) 3 875 993
Website: bvtamtridongthap.com.vn

BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM TRÍ CAO LÃNH
Địa chỉ: Số 01, đường Lê Thị Riêng, Phường 01, TP.Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp
Phone: (0277) 3 878 878
Website: bvtamtricaolanh.com.vn

BỆNH VIỆN QUỐC TẾ TÂM TRÍ HỒNG NGỰ
Địa chỉ: Số 12, đường Nguyễn Tất Thành, P.An Thạnh, TP.Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp
Phone: (0277) 3 901 000
Website: bvtamtrihongngu.com.vn